Reuters’e konuşan iki yetkili, Pazartesi günü Bağdat’ta bir Türk güç teknik heyeti ile Iraklı petrol yetkilileri ortasında gerçekleşen görüşmenin akabinde, Irak’ın kuzeyine petrol ihracatının devam etmesi için daha fazla müzakereye muhtaçlık duyulacağını söyledi.
Toplantıyla ilgili bilgi sahibi olan bir petrol yetkilisi, “Petrol ihracatının yine başlatılmasıyla ilgili tüm teknik konuları tartışıyoruz. Akışı yine başlatma kararı bugün alınmayacak ve daha fazla toplantı yapılması bekleniyor” dedi.
Türkiye, Milletlerarası Ticaret Odası’nın (ICC) verdiği bir tahkim kararının akabinde 25 Mart’ta Irak’ın Irak-Türkiye boru sınırı üzerinden yaptığı günlük 450 bin varil kuzey ihracatını durdurdu.
Bir öbür petrol yetkilisi de, Türkiye’nin tahkim kararında ödemesi emredilen zararın boyutunu müzakere etmek istediğini ve başka açık tahkim davalarında da açıklama istediğini söyledi.
Türkiye’nin ihracatı askıya alma kararı, Milletlerarası Ticaret Odası’nın (ICC) Türkiye’yi 2014-2018 yılları ortasında Bölgesel Kürt İdaresi (BKY) tarafından yetkisiz ihracat nedeniyle Bağdat’a 1,5 milyar dolar tazminat ödemeye mahkum eden bir tahkim kararının akabinde geldi.
İkinci bir petrol yetkilisi ise hususla ilgili, “Petrol akışını yine başlatma kararı, daha yüksek düzeylerde siyasi müzakereler gerektiriyor. Petrol ihracatının tekrar başlamasını engelleyen problemler teknik olmaktan çok siyasi” sözlerini kullandı.
Boru çizgisinden ihracatı tekrar başlatma teşebbüsleri, Türkiye’de geçen ay yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve devlete ilişkin pazarlamacı SOMO ile BKY ortasında şu anda varılan bir ihracat muahedesiyle ilgili görüşmeler nedeniyle ertelenmişti.
Yeniden başlama umutları, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Alparslan Bayraktar’ı 3 Haziran’da kabinesinin bir kesimi olarak beş yıllık yeni periyodu için güç bakanı olarak atamasıyla arttı.
Reuters’ın iddialarına nazaran günde 375 bin varillik ihracat gerçekleştiren ve Brent petrole karşı tarihi bir indirime giden BKY boru sınırının 87 gün boyunca kesintiye uğraması sonrası 2,2 milyar dolardan fazla gelirden oldu.
Öte yandan Bağdat 198,9 trilyon dinarlık (153 milyar dolar) 2023 bütçesini onayladı. Buna nazaran BKY bütçeden yüzde 12,67 oranında hisse alacak.
Ancak bölgenin tahsisini alabilmesi için petrolünü devlete ilişkin pazarlamacı SOMO’ya vermesi gerekiyor ve boru çizgisinin durması, petrol üretiminin büyük kısmının sona ermesine neden oldu.
Reuters tarafından görülen 15 Haziran tarihli bir mektuba nazaran, ABD kongre üyeleri, ABD dışişleri bakanı Antony Blinken’i Türkiye ve Irak’a petrol ihracatına devam etmeleri için baskı yapmaya devam etmeye çağırdı.
Mektupta, boru sınırının durdurulmasının Bölgesel Kürt Yönetimi’nin gelirinin yüzde 80’inden fazlasını kestiği, bu durumun da bölgenin ekonomik istikrarı ve “önemli bir insani kriz” riskine ilikin telaşları artırdığı belirtiliyor.
