Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Dünya Bankası, global ekonomik büyümenin zayıf ve belirsizliklerin yüksek kalmaya devam ettiği bir periyotta, karşı karşıya olunan zorluklar ve riskleri ele almak üzere global finansın önderlerini bir ortaya getirecek.
İkinci Dünya Savaşı sonrası yine şekillenen dünya iktisadında ABD’nin önderliğinde kurulan ve “Bretton Woods ikizleri” olarak isimlendirilen IMF ve Dünya Bankası, her sene düzenledikleri yıllık toplantılarını 9-15 Ekim’de Fas’ın Marakeş kentinde gerçekleştirecek.
Eylül ayı başında 3 bine yakın kişinin hayatını kaybetmesine neden olan 7 büyüklüğündeki zelzelenin vurduğu Marakeş’te gerçekleştirilecek toplantılar, 190 üye ülkeden maliye bakanları, merkez bankası liderleri, özel dal ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile akademisyenleri buluşturacak.
Küresel finansın başkanlarının katılacağı toplantılarda, Kovid-19 salgınının devam eden tesirleri, Rusya-Ukrayna savaşının global iktisatta neden olduğu sonuçlar, iklim değişikliğinin artan tesirleri, yükselen borç düzeyleri ve fakir ülkelerin borçlarının hafifletilmesi üzere hususlar masaya yatırılacak.
Depremden yalnızca haftalar sonra Marakeş’te yapılacak toplantılarla memleketler arası topluma “dayanışma” ve “karşılaşılan zorlukların üstesinden gelmede kararlı olma” iletisi verilecek.
Yıllık toplantılar 50 yılın akabinde birinci kere bir Afrika ülkesinde yapılacak
Bu yılki teması “Küresel Hareket, Global Etki” olan yıllık toplantılar, 1973’teki Nairobi toplantısından bu yana birinci defa bir Afrika ülkesinde gerçekleştirilecek.
İki kurum tarafından Genel Konsey, Kalkınma Komitesi ve Milletlerarası Para ve Finans Komitesi toplantılarının yanı sıra memleketler arası kalkınmaya, global iktisada ve finansal piyasalara odaklanan birçok bölgesel brifing, basın toplantısı ile forum düzenlenecek.
Küresel iktisadın zayıfladığı ve belirsizliklerin yüksek kalmaya devam ettiği bir periyotta gerçekleştirilecek toplantılarda, global ekonomik görünüm, global finansal istikrar, yoksulluğun ortadan kaldırılması, kapsayıcı ekonomik büyüme ve iklim değişikliği üzere hususlar ele alınacak.
İklim finansmanı ve yüksek borç düzeyleri üzere hususlar gündemde
Fas Merkez Bankasından yapılan açıklamaya nazaran, 14 bini aşkın kişinin katılması beklenen toplantılarda, global iktisadın karşısındaki zorluklar ile finansman siyasetler masaya yatırılacak. Global iktisadın yanı sıra Afrika ekonomilerinin karşı karşıya olduğu zorluklar da toplantıların odak noktalarından biri olacak.
Finansal ve dijital iştirak, sürdürülebilir kalkınma, milletlerarası finans kurumlarına yönelik ıslahatlar, girişimcilik ve inovasyon üzere hususlar toplantıların öne çıkan başlıkları ortasında yer alacak.
İklim finansmanı ve yüksek borç düzeyleri de ele alınması beklenen öncelikli başlıklar ortasında bulunurken, Kovid-19 salgını, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı, iklim felaketleri, hayat pahalılığı krizi ve siyasi istikrarsızlar üzere arka arda şoklara maruz kalan dünya iktisadında son birkaç jenerasyonda elde edilen kazanımları tehlikeye atabilecek jeoekonomik ayrışma riski de gündeme gelecek.
İklim değişikliğiyle gayret, besin güvensizliği ve salgınlara karşı hazırlıkların artırılması üzere ortak çıkar alanlarını geliştirmeye yönelik ortak gayretler ve global iş birliği fırsatlarının da kıymetlendirilmesi beklenen toplantılarda, son periyotta yaşanan krizlerin ülkelerin ekonomilerine tesirine karşı yapısal ıslahatlara olan gereksinim da ele alınacak.
Ayrıca, dünyanın iki büyük iktisadı ABD ile Çin ortasındaki ticaret ve teknoloji alanlarında yaşanan tansiyonların yansımaları da izlenecek. Yapay zeka ve Merkez Bankası Dijital Para Üniteleri (CBDC) üzere global finansın geleceğini etkileyecek hususlarda da forumlar düzenlenecek.
Dünya Bankası’nda ıslahat, IMF’de ise kotaların artırılmasına ait gelişmeler takip edilecek
Gelecek hafta gerçekleşecek yıllık toplantılar, haziran ayında misyona başlayan Dünya Bankasının yeni lideri Ajay Banga’nın birinci toplantısı olacak. Banga, yeni misyonunu devralmasının akabinde Dünya Bankasının yoksulluğun azaltılması ve paylaşılan refahın artırılması amaçlarını iklim değişikliğini de içerecek formda reforme etmeyi planladığını belirtmişti.
Dünyanın karşılaştığı zorlukları daha uygun ele almak için çok taraflı kalkınma bankası sisteminin geliştirilmesine yönelik davetler artarken, Dünya Bankasının kredi modeli ve mali kapasitesine yönelik ıslahat siyaseti da yıllık toplantıların gündeminde yer alacak.
IMF tarafında ise üye ülkeler tarafından ödenen kotaların artırılması yoluyla finansman düzeylerinin yükseltilmesine ait müzakereler takip edilecek.
ABD yaklaşık yüzde 17 ile IMF kotalarının en büyük hissesine sahip bulunurken, Çin’in hissesinin sadece yüzde 6’da olması dikkati çekiyor. İki ülke, fakir ülkelerin borçlarının hafifletilmesi konusunda da görüş ayrılığı yaşıyor.
Bakan Şimşek ve TCMB Lideri Erkan da toplantılara katılacak
Toplantılara Türkiye’yi temsilen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek katılacak.
Şimşek ile birlikte toplantılara katılacak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Hafize Gaye Erkan, toplantılar kapsamında, memleketler arası fonlar ve yatırım bankalarıyla bir ortaya gelecek.
Erkan’ın Marakeş’te, dünyanın en büyük portföy idare şirketi Blackrock’ın yanı sıra JPMorgan ve Deutsche Bank yöneticileriyle toplantılar yapması planlanıyor.
Kovid-19 salgını Marakeş toplantısını 2023’e ertelemişti
Her yıl ekim ayında gerçekleştirilen yıllık toplantılar üç yılda bir IMF ve Dünya Bankasının genel merkezlerinin bulunduğu Washington’ın dışında, diğer bir üye ülkenin kentinde yapılıyor.
IMF-Dünya Bankası Yıllık Toplantıları, son olarak 2018’de Endonezya’da, 2015’te Peru’da, 2012’de Japonya’da ve 2009’da Türkiye’de yapılmıştı.
İki kurum, 2018 yılında ise 2021’deki yıllık toplantılarına konut sahipliği yapması için Marakeş’i seçmiş lakin 2019 yılının sonuna yanlışsız ortaya çıkan Kovid-19 salgını planları bozmuştu.
Kovid-19 salgını nedeniyle 2020’deki toplantılarını sanal olarak düzenleyen iki kurum, 2021 yılındaki toplantılarını ise “hibrit” formatta kısmen yüz yüze olarak genel merkezlerinde gerçekleştirmişti. Geçen yıl ekim ayında yapılması öngörülen Marakeş’teki toplantı planı ise Kovid-19 salgınıyla ilgili devam eden belirsizlikler nedeniyle 2023’e ertelenmişti.
Marakeş’teki sarsıntı toplantıların yapılmasına pürüz olmadı
Fas’ta 8 Eylül’de meydana gelen ve merkez üssü Marakeş’in El-Huz bölgesi olan sarsıntı de IMF-Dünya Bankası Yıllık Toplantıları’nın akıbetinin ne olacağı sorularını gündeme getirmişti.
IMF Lideri Kristalina Georgiva, Dünya Bankası Lideri Ajay Banga ve Fas İktisat ve Maliye Bakanı Nadia Fettah Alaoui, sarsıntının akabinde yaptıkları ortak açıklamada, Dünya Bankası ve IMF işçilerinin Marakeş’in toplantılara mesken sahipliği yapma kapasitesini kapsamlı bir biçimde kıymetlendirmek için Faslı yetkililer ve uzmanlardan oluşan bir grupla yakın uyum içinde çalıştığını ve toplantıların planlanan tarihinde Marakeş’te yapılması konusunda anlaştığını bildirmişti.
Georgieva, Banga ve Alaoui’nin açıklamasında, “Bu çok sıkıntı vakitte, yıllık toplantıların birebir vakitte milletlerarası topluma, bu trajedi karşısında bir defa daha dayanıklılık gösteren Fas’ın ve halkının yanında durma fırsatı sunduğuna inanıyoruz.” tabirleri kullanılmıştı.
