ASİYE ERDURAN
Tüketici fiyatlarında yükselişin Temmuz ayında beklentilerin üzerinde gelmesi enflasyon tartışmalarının uzun bir müddet daha Türkiye gündeminde kalmaya devam edeceğini gösterdi.
Geçtiğimiz hafta düzenlenen ve tüm piyasa uzmanlarının ve ekonomistlerin yakından takip ettiği TCMB Enflasyon Raporu sunumunda Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan da enflasyonun kısa vadede süreksiz bir yükseliş göstereceği sinyalini verdi. Erkan, yüksek enflasyon karşısında “Fiyat istikrarı temel emelimiz doğrultusunda tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz” dedi.
Enflasyonda beklenen süratte düşüşün yaşanmaması yatırımcıların ve bireylerin tasarruflarını alternatif yatırım araçlarına ve Borsaya yönelmesine neden olurken, gelecek periyoda ait para siyasetine yönelik atılacak adımlar da yatırımcıların radarında yer almaya devam etmesi bekleniyor.
Yabancı ekonomistler TÜFE’de yüksek seyrin sürmesini beklerken, TCMB’nin daha agresif adımlar atması gerektiğini savundu.
“TL’deki paha kaybı enflasyonu üst çekecek”
TCMB’nin yeni lideri Hafize Gaye Erkan ve grubunun piyasalarda sıkı para siyasetine yönelik adımlarının tüketici fiyatları üzerindeki tesirine yönelik değerlendirmede bulunan, Wells Fargo ekonomisti Brendan McKenna, Türkiye’nin enflasyonda beklenen düşüşe şimdi çok uzak olduğunu söyledi. İleriye dönük olarak, TL’deki bedel kaybının önümüzdeki aylarda enflasyonu daha da üst çekeceğini belirtti.
Son faiz kararına ait de görüşlerini paylaşan McKenna, faiz artırım kararının gerçek tarafta atılmış bir adım olduğunu, lakin siyaset sıkılaştırmasının çok daha süratli ve daha agresif olması gerektiğini kaydetti. Kademeli sıkılaştırmanın mali piyasaları yetersiz etkilediğine vurgu yapan Wells Fargo ekonomisti, bu adımın TL’nin keskin bedel bir kaybı yaşamasına yol açtığı söz etti. Kurun uzun müddet baskı altında kalması halinde Türkiye’nin faiz artışlarına karşın yüksek enflasyonla gayret etmeye devam edeceğini belirtti.
“TCMB’nin faiz oranlarını %25’in üzerine çıkaracağından şüpheliyim”
New York merkezli Medley Küresel Advisors yöneticisi Nick Stadtmiller’a nazaran ise TCMB’nin, enflasyonun önümüzdeki yıl evvelki enflasyon raporlarında öngördüğü üzere düşmeyeceğini kabul etmesinin umut verici olduğunu söyledi. Lakin enflasyonun %50’ye yaklaşırken ve siyaset faizi bunun yarısından daha az olmasının fiyat baskılarının hafifletmeyeceğini belirtti.
Stadtmiller, “Yetkililer fiyat baskılarını nitekim denetim altına almak istiyorsa, siyaset faizi en azından enflasyon oranına yakın olmalıdır. Tekrar de TCMB’nin faiz oranlarını %25’in üzerine çıkaracağından şüpheliyim” sözlerini kullandı. Stadtmiller, sıkılaştırma siyasetine kademeli yaklaşımın, memleketler arası yatırımcılar ortasında merkez bankasının nitekim de bağımsız olmadığına ve hala siyasi müdahaleye tabi olduğuna dair kuşkuları güçlendirdiğinin altını çizdi.
Türkiye iktisadı için muhtemel risklerden de bahseden Stadtmiller, petrol fiyatlarının 100 dolara yükselmesi ve bu fiyatta sabit kalmasının Türkiye’nin ithalat faturasına negatif yansıyacağını ve cari açığın artmasına neden olacağını aktardı. Bu senaryoda iktisat idaresinin cari açığı azaltabilmesinin tek yolunun, ithalat talebini durduran bir sakinlik yaratması gerektiğini vurguladı.
“TCMB’den daha agresif bir yaklaşım bekliyorum”
Enflasyon verisine ait bir kıymetlendirme de Virginia Tech Profesörü Dr. Dimitris Tsarouhas’tan geldi.
Beklentileri aşan enflasyon verisinin yeni Merkez Bankası Lideri’nin mevcut temkinli yaklaşımına bir darbe indirdiğini söyledi. Şimdiye kadar TCMB’nin beklentileri yönettiğini belirten Tsarouhas, gelecek aylarda TCMB’den daha yüksek ve daha süratli faiz artışları ile daha agresif bir yaklaşım beklediğini söz etti. Daha yüksek ve daha süratli faiz artışları ile daha agresif bir yaklaşımın kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Yeni iktisat idaresine ait de de değerlendirmelerde bulunan Tsarouhas, yeni iktisat idaresinin prestiji dış pazarlarda epey başarılı görüldüğünü belirtti. Lakin Merkez Bankası’nın para siyasetinde daha radikal bir adım atmadıkça, Lira’nın prestij kazanmasının hayli güç olduğunu söyledi.
Yabancıların ilgisi artabilir
Enflasyon verisi sonrası piyasalara tesirini pahalandıran Financial Orbit Kurucusu Chris Bailey, önümüzdeki süreçte kurda biraz daha yükselişin olabileceğini söz etti. Yıl sonuna yanlışsız tüketici fiyatlarının tepe yapıp, 2024’te düşmeye başlayacağını söyleyen Bailey, yeni iktisat idaresine duyulan inanç sonrası Borsa İstanbul’da müspet fiyatlama görüldüğünü söyledi. Bailey, ayrıyeten önümüzdeki 18 ay uzunluğunda memleketler arası yatırımcıların Türkiye’de yatırım yapmaya daha olumlu yaklaşacağını kelamlarına ekledi.
