İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bölgesel gelişmeler, ikili bağlar ve Tahran ile nükleer müzakereleri kıymetlendirdi.
İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı Muhammed Cemşidi, Twitter hesabından paylaştığı bildirisinde, Reisi ile Macron’un bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini açıkladı.
Macron’un Reisi’yi aradığını ve görüşmenin 90 dakika sürdüğünü aktaran Cemşidi, “Görüşmede, iki Cumhurbaşkanı, yaptırımların kaldırılmasına ait müzakereler ve bölgesel gelişmeler başta olmak üzere münasebetlerin geliştirilmesi konusunu istişare etti ve etkileşimi nasıl sürdürecekleri konusunda mutabık kaldı.” sözlerini kullandı.
İran ile nükleer muahede ve müzakere süreci
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir mutabakat imzalanmıştı.
ABD, 8 Mayıs 2018’de Donald Trump’ın başkanlığı periyodunda İran’la 2015’te varılan nükleer mutabakattan tek taraflı çekilerek bu ülkeye yine yaptırımlar uygulamıştı.
İran da buna karşılık 8 Mayıs 2019’da mutabakattaki faaliyetlerini askıya almaya başlamıştı. İran, muahedede 3,67 oranında uranyum zenginleştirmeye müsaade verilmesine karşın bu süreçte yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başlamıştı.
Trump sonrasında Nisan 2021’de Viyana’da başlayan ve İran ile nükleer muahedenin yine canlandırılması ve ABD’nin mutabakata yine katılmasının ele alındığı nükleer görüşmeler, Washington ve Tahran ortasındaki bir dizi uzlaşmazlık nedeniyle Eylül 2022 başlarında askıya alınmıştı.
İran ile ABD ortasındaki görüşmelerde ilerleme kaydedildiği iddiası
Son günlerde İran ve ABD ortasındaki dolaylı görüşmelerin devam ettiğine dair haberler medyada yer bulmuş ve görüşmelerde ilerleme kaydedildiği söz edilmişti. Bu doğrultuda İran ve ABD’nin, Tahran’ın nükleer programında kısıtlamalara gitmesi karşılığında petrol satışına müsaade verilmesini öngören “geçici bir anlaşmaya” yaklaştığı sav edilmişti.
İran ve ABD tarafından yapılan başka ayrı açıklamalarda, “geçici bir anlaşmanın” gündemde olmadığı belirtilmiş fakat müzakerelerin yapılıp yapılmadığına dair bilgi verilmemişti. İran, nükleer mutabakat olarak bilinen Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı’nın (KOEP) yerine geçecek rastgele bir muahedeyi kabul etmeyeceğini açıklamıştı.
Son olarak bugün ABD’nin tek taraflı yaptırımları nedeniyle İran’ın Irak’ta dondurulan yaklaşık 10 milyar dolar olduğu söylenen varlıklarından 2 milyar 700 milyon doların hür bırakıldığı açıklanmıştı.
