TÜROB Lideri Müberra Eresin, turizm kesimindeki son gelişmelere değerlendirmelerde bulundu.
Günlük kiralanan meskenler aracılığıyla gerçekleştirilen kayıt dışı otelcilik faaliyetlerindeki büyük artışın bu yıl otel doluluk sayılarını önemli olumsuz etkileyen gelişmeler ortasında olduğunu belirtti. Eresin bahse dair “Kayıt dışı günlük kiralık konutlar ezası geçmişte de bir devir çok artmıştı, lakin her manada alınan önlemlerle denetim altına alınmıştı lakin Son 1-2 yılda sayılarda yine önemli bir artış olduğunu gözlemliyoruz. Bu yolla kiralanan 60 bine yakın mesken olduğu belirtiliyor. Kontrollerin artırılması ve gereğinin yapılmasını, haksız yararın önüne geçilmesi noktasında ve daha da kıymetlisi hem güvenlik, hem hijyen sebepleriyle çok değerli bir adım olarak kıymetlendiriyoruz.” tabirlerini kullandı.
“Tek sebep değil”
Otellerdeki kan kaybının tek sebebinin günlük kiralık konutlar olmadığını belirten Eresin “Genel seçimlerin bölümümüzü negatif istikamette etkileyeceği ve bilhassa talebe yönelik ertelemelere yol açabileceğini öngörmüştük. Bunun yansıması olarak da beklentimiz yılın ikinci yarısıyla birlikte talepte artış olacağı ve kesimde konaklama sayıları üst yanlışsız gidecek grafiklerin oluşacağı tarafındaydı. Lakin maalesef genel seçim sürecinin negatif tesiri ve 11 farklı kentimizde yaşanan elim sarsıntıların sonucu olarak bu talebe yönelik ertelemeler birden katılaşan iptallere dönüştü ve zelzele bizim gündemimiz olduğu sürece dünya medyası da bunu kullanmaya devam etti. Sonuç olarak, o devir sarsıntılar sonrası gelen iptallerin yanı sıra yeni talepler de alamadık.” diye konuştu.
“Kalış müddetleri kısaldı”
Eresin bilhassa kent otellerinde yılın ikinci yarısında turist giriş sayılarının gayelere uygun olarak gelmeye başladığını fakat kalış müddetlerinin geçtiğimiz yıllarla karşılaştırıldığında epey kısaldığını söyledi.
Eresin “Turistlerin bir kısmı da satış fiyatlarının çok daha hesaplı olduğu kayıtdışı meskenleri tercih eder hale geldi. Bütün bunların ışığında turist sayıları olağan seyrinde giderken, otellerdeki doluluk sayılarımızın beklentilerimizin gerisinde kaldığını söyleyebiliriz. Bu da doğal olarak kesimin moralini bozuyor.” biçiminde konuştu.
Erelsin günlük konutlar konusunda mevzuat çalışması başlatılmasından mutlu olduklarını belirterek “Bu tip kiralamalara vergi ve belgelendirme uygulaması sistemin hem denetim altına alınmasını hem de haksız rekabetin önüne geçilmesini sağlayacaktır. Rekabet eşitliğinin sağlanması açısından çok kıymetli bir adım olacaktır.
Günlük/kısa periyodik bu konaklama sağlama/kiralama faaliyetleri nedeniyle her yıl yüksek ölçüde vergi kaybı ortaya çıkarken, vergisiz yüksek kar imkanının, büyük bir rant ortamının oluşmasına sebebiyet veriyor. Otel yatırımcısı gerek inşaat, gerekse işletme evresinde bir çok ruhsat ve müsaade almak durumunda. Fakat ve ne yazık ki gelişen bu pazardan haksız ve eşit olmayan şartlar ile hisse almak isteyenlerin sayısı da süratli bir artış gösterdi. Bilhassa turizm bölgelerinde işyeri yahut apartman dairesi olarak kiralanan-satın alınan gayrimenkuller, otel odası üzere pazarlanıyor. Bir yerin konaklama için birebir bireye 6 aya kadar tahsisi kira değildir. Devamlılık arzeden bu faaliyet, ticari faaliyettir. Ticari karın natürel olduğu şartlar vergilendirilmelidir.” değerlendirmesini yaptı.
Airbnb’ye karşı olmadıklarını lisana getiren Eresin “Konaklama dalı olarak çeşitlilikten yanayız.
En kıymetli kolay örneği, Taksi konusu Uber’in Türkiye’de de çalışması gerektiği düşünüyoruz ve her fırsatta rakiplerimizle rekabet edebilmek için gerekli olduğunun altını çiziyoruz. Dünyada var olan turizmle ilgili tüm sistemlerin Türkiye’de de olması gerekir. Lakin öncelikli olarak yasal altyapısının kurulması gerektiğini düşünüyoruz. Airbnb konusuna tekrar dönecek olursak, dünyada da sistem bu formda işliyor. Meskenlerini Airbnb’yle kiralayanlar tıpkı vakitte vergi mükellefidir. Ancak şu anda bizde bu türlü bir uygulama maalesef bulunmuyor. Bu da çok net haksız rekabet manasına geliyor.” tabirini kullandı.
“Artan maliyetler de olumsuz etkiliyor”
Bir başka olumsuz tesirin de maliyetlerdeki artış olduğunu kaydeden Eresin gelirlerdeki artışın maliyetlerdeki artışla tıpkı seviyede olmamasının bölümü zorladığını belirtti. Güç maliyetlerindeki artış, yükselen işçi sarfiyatları, besin başta olmak üzere gereç tedariğindeki maliyet artışlarının oda fiyatlarını da artırdığını tabir etti.
Eresin 2023 yılı ziyaretçi sayısı ve turizm geliri gayemizi değiştirmediklerini de kelamlarına ekledi.
