İsveç’teki Karolinska Enstitüsünde düzenlenen basın toplantısında, 2023 Nobel Tıp Ödülü’nü, mRNA içerikli Kovid-19 aşının geliştirilmesine imkan veren çalışmalara imza atan biyokimyager Kariko ve immünolog Weissman’ın kazandığı açıklandı.
Katalin Kariko kimdir?
Katalin Kariko, 17 Ocak 1955’te Macaristan’ın Szolnok kentinde doğdu.
Üniversite ve doktora eğitimini Szeged Üniversitesi Biyolojik Araştırmalar Merkezi’nde tamamlayan Kariko, mRNA ile ilgili çalışmalarını sürdürebilmek için ABD’nin Philadelphia eyaletinde bulunan Temple Üniversitesi’ne davet edilmesi üzerine bu ülkeye yerleşti.
Almanya merkezli BioNTech’te kıdemli lider yardımcısı olan Kariko, BioNTech-Pfizer tarafından ortaklaşa geliştirilen Kovid-19 aşısının temelindeki mRNA teknolojisini Weissman ile birlikte geliştirmesiyle tanındı.
Drew Weissman kimdir?
Drew Weissman, 7 Eylül 1959’da ABD’nin Massachusetts eyaletindeki Lexington kentinde doğdu.
1981’de Brandeis Üniversitesi’nden mezun olan Weissman, 1997’de mRNA ve doğuştan gelen bağışıklık sistemi biyolojisini incelemek için Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin akademik takımına dahil oldu.
Weissman ile Kariko, tanışmalarının akabinde birlikte Kovid-19 aşısının temelindeki mRNA teknolojisini geliştirmeye ağırlaştı.
2022 Nobel Tıp Ödülü’nü Paabo kazanmıştı
2022 Nobel Tıp Mükafatı, “soyu tükenmiş homininlerin genomları ile insan evrimine ait keşiflerinden ötürü” 68 yaşındaki İsveçli biyolog Svante Paabo’ya verilmişti.
Paabo, çalışmasında “küçük bir parmak kemiğinin genom verisiyle 30 bin yıl evvel yaşayan ve denisovanlar olarak isimlendirilen türleri” keşfetmişti.
1901 ila 2022’de 113 Nobel Tıp Mükafatı verildi, ödül kazananlardan 12’si bayan.
Nobel Tıp Ödülü’nün en genç kazananı, 1923’te insülinin keşfinden dolayı 32 yaşındaki Frederick G. Banting oldu.
1966’da “tümöre neden olan virüsleri” bularak Nobel Tıp Ödülü’nü kazanan 87 yaşındaki Peyton Rous ise bu mükafatı alan en yaşlı bilim insanı olarak tarihe geçti.
Paabo’nun babası Sune Bergström da “prostaglandin” hususuna ait buluşları hasebiyle 1982 Nobel Tıp Ödülü’nü aldı.
Nobel Mükafatları hakkında
İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine vefatından sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği mükafatlar, dünyada en saygın mükafatlar olarak kabul ediliyor.
Nobel Mükafatları, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 başka kolda en başarılı kabul edilen bireyler yahut kuruluşlara veriliyor.
Bunlara ek olarak, Nobel İktisat Mükafatı, 1968’de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına iktisat kısmında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla, birinci defa 1969’da verildi.
Nobel Mükafatları, her yıl Alfred Nobel’in mevt yıl dönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen merasimle sahiplerine teslim ediliyor.
Öte yandan mükafatların 1901’deki başlangıcından bu yana verilmediği birkaç yıl oldu. Toplamda 49 kez yapılan ödül iptallerinin birden fazla Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında gerçekleşti.
Ödül merasimleri, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021’de de yapılamamıştı.
