Son yıllarda kripto varlıklar ile buna bağlı eser ve hizmetler süratle artarken, bu süreçlerin sıkı biçimde düzenlenmiş ve denetlenen mevcut finansal sistemle daha fazla ilişkili hale gelmesi dikkati çekiyor.
İnternet üzerinden kullanılmak üzere tasarlanmış ve merkezi olmayan dijital para üniteleri olan kripto para üniteleri ile bir banka yahut finansal aracıya muhtaçlık duymadan süreç yapılabilmesi; rastgele bir denetleyici yahut düzenleyici kuruluşa muhtaçlık duymadan faaliyet gösterilmesine imkan sağlıyor.
02
Mevcut finansal sistemi ve mali süreçleri kıymetli ölçüde değiştirmesi kelam konusu olabilecek kripto paraların piyasalar, yatırımcılar, kullanıcılar ve etraf üzerindeki mümkün tesirleri ağır biçimde tartışılırken, birçok faaliyetin tam olarak düzenlenememiş olduğu kripto süreçler kıymetli riskleri ve telaşları de beraberinde getiriyor.
03
Kısa mühlet evvel Hindistan’da gerçekleştirilen G20 Önderler Tepesi’nin akabinde yayımlanan sonuç bildirgesinde kripto varlıklarla ilgili siyaset ve düzenleme konusunun yer alması da bu alanda yakın vakitte atılacak adımlara işaret ediyor.
“Kripto varlık ekosistemindeki süratli gelişmeleri ve riskleri yakından takip etmeye devam ediyoruz” sözünün kullanıldığı bildirgede, finansal piyasalardaki düzenleyici otoriteler ile milletlerarası finansal kuruluşlar ortasında uyumu ve bilgi paylaşımını sağlayarak finansal istikrara katkı sağlayacak aktif düzenleyici ve denetleyici siyasetler geliştirilmesinden sorumlu milletlerarası platform olan Finansal İstikrar Konseyi’nin kripto varlık faaliyetleri ve piyasaları ile global stablecoin alanının düzenlenmesi, denetlenmesi ve nezaretine yönelik tavsiyelerinin onaylandığı kaydedildi
04
Rusya’da kripto paralara ağır ilgi
Kripto paraların Rusya’daki yasal durumu hala tartışmalı durumdayken, vatandaşların kriptopara ve borsalarına yönelik ağır ilgisi artarak devam ediyor. Dünyada en çok kripto para madenciliği yapılan ikinci ülke pozisyonunda yer alan Rusya, kripto para borsalarında en çok kullanıcının bulunduğu üçüncü ülke olarak da ön plana çıkıyor.
Rus yetkililer, Şubat 2022 öncesi kripto paralara uzaklıklı bir tavır sergilerken, Ukrayna savaşı ve akabinde ülkeye uygulanan finansal yaptırımlar nedeniyle kelam konusu yaklaşımda kıymetli değişiklikler yaşandı.
Rusya Merkez Bankası, 2021’de hazırladığı raporla ülkede kripto paraların tümüyle yasaklanmasını talep etmişti. Savaşın başlamasıyla Rusya Merkez Bankası Lideri Elvira Nabiullina, ülkesinin SWIFT ödeme sisteminden çıkartılmasının akabinde Rus şirketlerin ödemelerde zorluklar yaşadıklarını ve bu nedenle milletlerarası ödemelerin kripto yoluyla yapılmasına müsaade vermeye hazır olduklarını söylemişti.
Ülkedeki çeşitli mali kurumların kripto paraların kullanımını ve madenciliği konusunda çeşitli teklifleri ve hazırladıkları yasa tasarıları bulunsa da bu hususta şimdi somut bir adım atılmış değil.
Rus Parlamentosunun alt kanadı Duma’da madencilik, kripto para süreçleri ve vergilendirme bahislerinde çeşitli yasa tasarıları değerlendirilse de bu hususlarda ilerleme sağlanamadı.
05
Çin’de kripto paralar yasaklandı
Dünyanın en büyük ekonomilerinden ve bir periyot en çok madenciliğinin yapıldığı Çin ise dünyada kripto paralara yönelik en katı adımları atan ülkelerden biri olarak ön plana çıktı.
Çin hükümeti, Eylül 2021 prestijiyle ekonomik ve finansal sistemi bozduğu ve kabahati yaygınlaştırdığı gerekçesiyle ülkede kripto paraların kullanımını tümüyle yasakladı. Kelam konusu yasağın akabinde Çin Merkez Bankası, dijital yuanı mahallî finansal sistem içerisinde yaygınlaştırmak için değerli adımlar atmaya başladı.
Uzmanlar, kullanıcılarına makul bir zımnilik düzeyi sağlayan kripto paraların tersine, hükümetlerin dijital yuan üzere merkez bankalarının kullanımına soktuğu dijital para ünitelerinin, üzerinde tümüyle denetim sağlanabildiği için tercih edildiğine işaret ediyor.
06
Kripto hizmetleri lisans alacak
AB ülkelerinde kripto varlık hizmeti sunanların ilgili düzenleyici kurumlardan lisans alması gerekecek ve AB içerisinde kripto varlıklara yönelik tek bir yasal çerçeve geçerli olacak.
Kripto varlıkların vergi kaçırılmasında kullanımını engellemek için bu alanda AB ülkeleri otomatik bilgi paylaşımında bulunacak.
Ayrıca, bireylerin kripto varlık süreçlerinden sağladıkları gelirler raporlanacak ve bu bilgiler öbür üye ülkelerle otomatik biçimde paylaşılacak.
Vergi kapsamındaki varlık ve gelir kategorilerine kripto varlıklar da dahil olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının vergi makamları ile zarurî otomatik bilgi paylaşımında bulunması gerekecek.
