Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ait teşebbüs özelliklerine nazaran dış ticaret istatistiklerini açıkladı.
Buna nazaran, 2022 yılında 114 bin 155 teşebbüs ihracat, 173 bin 302 teşebbüs ithalat yaptı.
Toplam ihracatın yüzde 19,4’ünü gerçekleştiren 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler, toplam ihracat yapan teşebbüslerin yüzde 64,2’sini oluşturdu. İhracatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 18,9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 42,3 oldu.
Toplam ithalatın yüzde 11,3’ünü 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüslerin yaptığı belirlendi. İthalatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 10,7, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 17,1 olarak kayıtlara geçti. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin ithalattaki hissesinin yüzde 60,9 olduğu görülürken, bu teşebbüsler toplam ithalat yapan teşebbüslerin yüzde 2’sini oluşturdu.
İhracatın yarısından fazlasını sanayi bölümündeki teşebbüsler yaptı
Girişimin ana faaliyetine nazaran değerlendirildiğinde ihracatın yüzde 55,4’ünü, ithalatın ise yüzde 49,5’ini sanayi kesiminde faaliyet gösteren teşebbüsler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin ihracattaki hissesi yüzde 40,6, ithalattaki hissesi ise yüzde 32,4 seviyesinde gerçekleşti. Sanayi kesiminin ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüsler yüzde 66,7 hisseyle öne çıkarken, ticaret dalının ihracatında ise yüzde 89,3 hisseyle 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin hakimiyeti devam etti.
Sanayi bölümü ithalatında büyük ölçekli teşebbüsler yüzde 79,3 hisseyle birinci sırada yer aldı. Ticaret bölümünde, büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 30,1’den yüzde 28,1’e düşerken, öteki bölümünde büyük ölçekli teşebbüsler yüzde 69,2 hisseyle önde olmayı sürdürdü.
AB ülkelerine ihracatta sanayi bölümü birinci sırada
Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ihracatlarının yüzde 45,3’ünü Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine, yüzde 14’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine ve yüzde 13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yönelik ihracatın yüzde 61,9’unu sanayi, yüzde 35,6’sını ticaret, yüzde 2,5’ini ise başka dalındaki teşebbüsler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin ithalatlarının yüzde 29,5’ini AB ülkelerinden, yüzde 25,4’ünü başka Asya ülkelerinden, yüzde 18’ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdiği görüldü. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin en çok ithalat yaptığı ülke kümeleri yüzde 30,4 hisseyle başka Asya, yüzde 27,6 hisseyle AB ülkeleri ve yüzde 23,1 hisseyle AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi eserleri ihracatının yüzde 56,9’unu ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin, yüzde 39,5’ini ise ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin yaptığı belirlendi. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96,7’sini imalat sanayi eserleri, yüzde 1,4’ünü tarım, ormancılık ve balıkçılık eserleri, yüzde 1,4’ünü de madencilik ve taş ocakçılığı eserleri oluşturdu.
İmalat sanayi eserleri ithalatının yüzde 48,8’i sanayi, yüzde 41,5’i ticaret ve yüzde 9,8’i öbür dallardaki teşebbüsler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin ithalatının yüzde 70,5’i imalat sanayi eserleri, yüzde 5,4’ü madencilik eserleri, yüzde 4,4’ü ise tarım, ormancılık ve balıkçılık eserleri olarak kayıtlara geçti.
İhracatın yüzde 48,9’una birinci 500 teşebbüs imza attı
İhracatın yüzde 48,9’unu, ithalatın ise yüzde 67,5’ini birinci 500 teşebbüsün yaptığı belirlendi. En çok ihracat yapan birinci 5 teşebbüs toplam ihracatın yüzde 8,1’ini, en çok ithalat yapan birinci 5 teşebbüs ise ithalatın yüzde 20,6’sını gerçekleştirdi.
Sanayi bölümünde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün sanayi bölümündeki hissesi yüzde 12,6, ticaret kesiminde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün ticaret dalındaki hissesi ise yüzde 12 olarak hesaplandı. Sanayi bölümünde en fazla ithalat yapan birinci 5 teşebbüsünün hissesi yüzde 20,5, ticaret kesiminde ise yüzde 13,1 oldu.
Girişimlerin yüzde 61,8’i tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin yüzde 43,4’ü tek ülkeye, yüzde 16,2’si iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan teşebbüslerin oranının yüzde 5,1 olduğu görülürken, bu teşebbüslerin ihracattaki hissesi yüzde 59,2 olarak kayıtlara geçti.
Girişimlerin yüzde 61,8’i tek ülkeden, yüzde 16,3’ü iki ülkeden ithalat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan teşebbüslerin oranı yüzde 1,3, bu teşebbüslerin ithalattaki hissesi ise yüzde 61,3 olarak belirlendi.
