Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), Prof. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Vazifelisi Hamza Mutluay tarafından hazırlanan “İkinci Çeyrekte Büyüme” başlıklı Ekonomik Büyüme ve Kestirimler: Temmuz 2023 notunu yayımladı.
Raporda mutlaklaşan Nisan, Mayıs ve kısmen açıklanan Haziran ayı GSYH öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara göre Türkiye iktisadında 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın tıpkı çeyreğine kıyasla yüzde 4,7 oranında büyüme varsayım edildi. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış datalarla yaptığımız hesaplamalarla ise 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,6 artacağı öngörüldü.
GSYH varsayımında kullanılan başka mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış değişkenlere bakıldığında sanayi üretim endeksi ile hizmet bölümüne olan talepte sırasıyla yüzde 1,4 ve yüzde 0,7’lik artış gözlemledi.
Geçen yılın tıpkı devri ile kıyaslandığında ise elektrik tüketimi yüzde 4,3 azalırken perakende bölümü fiyat beklentileri yüzde 3,6 azaldı. Gelecek on iki ay yatırım beklentilerinde ise yüzde 4,6’lık azalış varsayım edildi.
Tüketim malları ithalatında artış
2023 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki çeyreğe kıyasla tüketim malları ithalatı yüzde 9.3, kamu tüketim harcamalarında yüzde 1.4’lük ölçülü bir artış kestirim edildi. Tüketici kredileri ve kişisel kredi kartları ve konut kredilerinde ise sırasıyla yüzde 12,2 ve yüzde 4,9’luk artışlar öngörüldü.
Bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran bakıldığında, ithal tüketimde ve kamu harcamalarında sırasıyla 60,9 ve 43,1’lik yüksek artışlar bekleniyor. Dayanıksız tüketim malları üretim endeksinde yüzde 5,5’lik azalış beklerken sağlam tüketim malları üretim endeksinde ise yüzde 3,9’luk artış öngörüldü.
Kamu harcamalarında artış
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış bilgiye nazaran, 2023 yılının ikinci çeyreğinde yatırım malı ithalatı yüzde 5,8 artarken kamu yatırım harcamalarının yüzde 13,7 artış varsayım edildi. Perakende dalı stok düzeyi ve son 3 aylık üretim beklentilerinde sırasıyla yüzde 4,6 ve yüzde 1.2’lik azalışlar öngörüldü.
Yıllık bazda ise yatırım malı ithalatındaki artış yüzde 32,3 olurken, kamu yatırım harcamalarında yüzde 29,6 artış kestirim edildi. Orta malı sanayi üretim endeksi ve perakende kesimi stok düzeyinde ise sırasıyla yüzde 7,8 ve yüzde 6,5’lik azalış iddiası yapıldı.
Altın dışı ithalatta güçlü artış
2023 yılının ikinci çeyreğinde, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış altın dışı ticaret sayılarına bakıldığında ihracatta yüzde 0,1, ithalatta ise yüzde 5.7’lik artış beklentisi kaydedildi.
Bir evvelki yılın birebir çeyreğine kıyasla bakıldığında ise altın dışı ihracat yüzde 4,5 azalırken, toplam ihracatta yüzde 5,8 azalma öngörüldü. Altın dışı ithalat ve toplam ithalatta sırasıyla yüzde 18,3 ve yüzde 20,5’lik güçlü artışlar öngörüldü.
