EBRU USTA/BLOOMBERG HT PARA VE SERMAYE PİYASALARI MÜDÜRÜ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) düzenlemeleriyle kredi faiz oranları seçim sürecine kadar gerilemeye devam ederken mevduat faizlerindeki yükselişle bankaların kredi-mevduat makasında bilakis gidiş derinleşmişti. Lakin Haziran ayından bu yana mevduat faizlerinde düşüş, kredi faiz oranlarındaki yükselişle makas aylar sonra tekrar artı bölgeye geçti.
Seçimden evvelki süreçte yüzde 42 ile 2003 yılından bu yana en yüksek düzeye yükselen mevduat faiz oranı, seçim sonrasında gerilemiş ve yüzde 27,8 ortalamaya inmişti. Mevduat faizi son hafta, ortalamada yüzde 27’lerden yüzde 30’lara tekrar yükseldi. Geçen hafta, TCMB tarafından bankaların menkul değer tesisi uygulamasında yapılan değişiklikle, vadesi gelen kur muhafazalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme amacı getirilirken bugün başlayan bu uygulamayla mevduat faizlerinde tekrar yükseliş eğiliminin hakim olması da bekleniyor.
TCMB’nin geçen yılın Ağustos ayından itibaren uygulamaya koyduğu makroihtiyati önlemler ve siyaset faizi indirimleri sonrasında kredi faiz oranlarında gerileme görülürken mevduat faizlerindeki artışla bankaların kredi-mevduat makası aksi istikamette ilerlemiş ve bu yılın Haziran ayına kadar negatif bölgede derinleşmeye devam etmişti.
TCMB datalarına nazaran, bankalarda kurumsal kredi kartı ve KMH hariç ortalama ticari kredi faizi yılbaşındaki yüzde 13’ten 18 Ağustos haftasında yüzde 31,28’e kadar yükseldi.
Aynı periyotta gereksinim kredisi faizi yüzde 29,37’den yüzde 47,12’ye yükselirken KMH dahil muhtaçlık, taşıt ve konut kredisinin ortalama faizi ise yüzde 24,53 düzeylerinden yüzde 33,68’e yükseliş kaydetti.
TL mevduat faizleri son haftalarda tekrar artış eğiliminde
Geçtiğimiz yılın Ağustos sonunda yüzde 18,30 düzeyinde olan 3 aya kadar vadeli ortalama TL mevduat faizi yükselerek 23 Haziran haftasında yüzde 42 düzeyine çıktı. Bu oran, son 20 yılın en yüksek düzeyi olmuştu. Mevduat faizi son hafta, ortalamada yüzde 27’lerden yüzde 30’lara tekrar yükseldi.
Aynı hafta, TL mevduat faizi ile ticari kredi faizleri ortasındaki aykırı makas 26,88 puana çıkarken TL mevduat faizi ile tüketici kredi faizleri ortasındaki aksi makas ise 14,46 puana çıktı.
Seçim sonrasında mevduat faizlerinin aşağı, kredi faizlerinin üst taraflı seyriyle birlikte makas Ağustos ayı prestijiyle müspete döndü ve son 3 haftadır olumlu tarafta yer alıyor. Lakin mevduat faizlerinde son haftalardaki artış, makasın tekrar negatife dönebileceği sinyalini de barındırırken başka taraftan kredi faizlerindeki artış ivmesinin ise tüketici kredilerinde sürat kestiği görülüyor.
Mevduat faizlerindeki artış, TL mevduat sahibine avantaj sağlasa da bankaların maliyetini artırıcı istikamette tesirde bulunuyor. Bankaların ana faaliyeti olan kredi-mevduat faizi ortasındaki fark aksi tarafta açıldıkça bilançoları olumsuz etkileyebilme potansiyeli barındırıyor.
