İstanbul Ticaret Odası (İTO) Temmuz ayı meclis toplantısında konuşan Bolat, Ticaret Bakanlığının ana bahislerinden birinin ülkenin dış ticaretini düzenlemek ve denetlemek olduğunu söyledi.
Türkiye’nin dünyada hizmet dalında en rekabetçi ülkelerden biri olduğunun altını çizen Bolat, “Bizim insanımız, yapımız hizmetler dalına, ikrama, hizmet etmeye çok uygun. O yüzden turizm, nakliyat, hava yolun, kara yolu nakliyeciliği, eğitim hizmetleri, sıhhat hizmetleri, bilişim ve e-ticaret alanlarında da süratli gelişme kaydediyoruz ve ülkemize Döviz kazandırıyoruz. Bu da ihracat. Bakanlık olarak ısrarla hizmet ihracatını da ihracat kalemi için de vurgulayarak göstereceğiz.” tabirlerini kullandı.
Sürdürülebilir ticaret istikrarı için sürdürülebilir ihracat artışı sağlanması gerektiğini vurgulayan Bolat, 2002’de 36 milyar dolar olan ihracatı 2022 prestijiyle 254 milyar dolara çıkardıklarını ve 2028 prestijiyle 400 milyar dolarlık mal ihracatı gayesi koyduklarını aktardı.
Bolat, Türkiye’nin dünya ihracatından hissesinin 2002’de yüzde 0,5 iken 2022 sonunda yüzde 1,02’ye çıktığını lisana getirerek, “2028’de yüzde 1,20’ye ulaşmayı hedefliyoruz. Hizmet ihracatında da 59 milyar dolar olan ihracatımız geçen yıl 90,5 milyar dolara çıktı. Bu yılki gayemiz 120 milyar dolar. Bu büyüklüğü görerek dünya hizmet ticaretindeki hissemizi da yüzde 1,20’ye çıkarmanın başarısıyla 2028’de de yüzde 1,5’a çıkarmayı hedefliyoruz. Bunu yaparken emelimiz Türkiye’nin ticarette büyümesi. Geçen yıl 618 milyar dolarlık toplam ticaret var. Ulusal gelirimiz 906 milyar dolar. Yani ulusal gelirimizin yüzde 67’si ticaretten geliyor. Bu çok kıymetli bir hisse. Yani inancımızda rızkın onda dokuzu ticarettir kelamını çok hoş doğrulayan bir gelişme.” formunda konuştu.
“Önümüzdeki 2-3 yıllık mühlet zarfında güçte bir istikrar sağlayacağız”
Türkiye’nin dışa açık bir ülke ve iktisat olduğunu söyleyen Bolat, şunları kaydetti:
“Biz ne kadar çok memleketler arası ticareti artırırsak, ne kadar çok iç ticareti artırırsak rekabette de fiyatları düşürebilirsek o kadar çok ülkemizin refahı artacak halkımızın refahı artacak. Ticaret Bakanlığı olarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Olağan ithalatımızı azaltma, dengeleme uğraşı içindeyiz. Büyürken olağan ki ithalat da büyüyecek. Bunun farkındayız. Lakin dış ticaretteki dengeleme çok kıymetli. Burada bizim en büyük handikabımız güç maliyetleri. 2022’de 98 milyar dolar güç ithal ettik. Güç fiyatları 4-5 büyüdüğü için 110 milyar dolar açığımızın 98’i güçtü. Bu yeni petrol ve doğal gaz keşifleri bunun artık üretime dönmeye yavaş yavaş başlamasıyla önümüzdeki 2-3 yıllık müddet zarfında güçte bir istikrar sağlayacağız. Nükleer gücün devreye girmesiyle çok değerli bir kaynak elde etmiş olacağız.
2022’de Türkiye’de 8 vilayette doğalgaz vardı. Türkiye rüzgar gücünü lakin Almanya’da Danimarka’daki pervaneleri rüzgar güllerine görerek tanıyabiliyordu. Güneş gücünün ismi bile geçmiyordu lakin biz artık yenilenebilir güç kaynaklarında toplam güç gereksinimimizin yüzde 15’ini karşılıyoruz.”
Bolat, gümrükler için değerli ölçüde yatırımlar yapıldığına dikkati çekerek, “Bunu yaparken ki hedefimiz ticaret yapan sizlere mani olmak, kuşkulu bir durumda bırakmak asla değil. İhracatta fiziki muayenenin hissesi yalnızca yüzde 3. İthalatta yüzde 15. Değişik bir risk çalışmaları var. Birtakım kesime nazaran, birtakım esere nazaran fiziki muayene gerekebiliyor. Lakin bu çalışmalarımızda bilhassa ülkemizin geleceğini, gençlerimizi, çocuklarımızı tehdit eden narkotik eserler olmak üzere çok ağır yakalamalar var. Yalnızca bu sene geçen yıla nazaran yüzde 50’den fazla artışla 7 milyarlık bir yakalama yapıldı.” dedi.
Bakanlık olarak, stokçuluk ve fahiş fiyat uygulamaları noktasında ve teamüllere uymayan vatandaşın mağdur olduğu haksız ticari uygulamaları, ihbar yahut bilinmesiyle ağır formda piyasa kontrolleri yapmakla mükellef olduklarını bildiren Bolat, “Bu vazifemizi de kararlılıkla yapmaya mecburuz ve yapıyoruz. Bu noktada Merkez Bankasının fiyat istikrarını sağlama konusundaki eforları, Hazine ve Maliye Bakanlığımızın para siyasetleri, döviz siyaseti ve maliye siyaseti alanlarındaki vazifeleri Merkez Bankasının para ve döviz kuru siyasetlerindeki misyonları ve Ticaret Bakanlığı olarak da fiyatlar konusundaki haksız uygulamalar ya da stokçuluk uygulamalarına karşı ağır kontrollerimiz, karşılaşırsak ceza kesme uygulamalarımızla enflasyonist süreci daha da aşağılara çekmeye, istikrarlı bir iç piyasa ve fiyat istikrarı sağlamaya çalışıyoruz. Yeni periyotta de öncelikli olarak finansal istikrarı, fiyat istikrarı sağlamak ve eş vakitte da büyüme sürecimizi ve istihdam artışımızı devam ettirmek temel amaçlarımız ortasında.” diye konuştu.
Deprem bölgesindeki kentleri kalkındırmak gerektiğine dikkati çeken Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Olay yalnızca insanlara kalıcı konut sağlayarak başlarını sokacak sağlam bir mesken yapmak değil, oralarda toplumsal hayatı canlandırmak, toplumsal donatıları yapmak, ticari hayatı canlandırmak en kıymetlisi esnafların dükkanları yıkılmış, büyük ölçüde fabrikalarda önemli hasarlar var. Kapasiteler yüzde 40-50 düzeylerinde o da sarsıntıdan bir ay sonra ağır eforlarla. Devlet olarak hükümet olarak birinci günden itibaren bu bahiste ağır harcama, tertip yapılıyor. Süreksiz iş yerleri, fabrikaları, kapasitelerini artırmaya çalışmak, onlara çok değerli finans, takviyeleri sağlamak, pazar bulmak. En çok yakındıkları şey emekçi bulamamak, emekçilerimizin yarıdan fazlasını kaybettik diyorlar. Başkalarının de fabrikaları bahçesine konteynerler kurarak muhafazaya çalışıyoruz diyorlar. Alışılmış bir travma yaşandı.”
